Mossen en korstmossen op dood hout

Mossen en korstmossen op dood hout

Op 28 oktober 2022 heeft een PKN-excursie plaats gevonden naar de bossen op de Veluwezoom om daar onder andere aandacht te besteden aan (korst)mosgemeenschappen van basenarm dood.

Sommige mossen (blad- en levermossen) en korstmossen (Iichenen) komen nagenoeg uitsluitend voor op dood hout. Dergelijke doodhoutspecialisten (epixylen) hebben tegenwoordig het tij mee in Nederland. Dat heeft verschillende oorzaken. In de eerste plaats heeft natuurvolgend bosbeheer geleid tot een substantiƫle toename van het doodhoutvolume. Verder is de vitaliteit van veel bosopstanden afgenomen als gevolg van eutrofiƫring (ammoniakdepositie) en verdroging.

De versnelde bosaftakeling is positief van doodhoutbewoners. Zo zijn op boomlijken verschillende (lever)mossoorten flink in aantal toegenomen of zelfs nieuw verschenen! Bij de excursie werden op verschillende locaties, op ontschorste naaldbomen, Krulbladmos en Breed moerasvorkje (zie leadfoto) gevonden in een vegetatie met onder andere Geklauwd pronkmos, Gewoon knopjesmos, Neptunusmos, Gedrongen kantmos en Viertandmos als begeleiders. Maar als klapper werd Handmoerasvorkje (Riccardia palmata) gevonden, een doodhoutspecialist die slechts tweemaal eerder in Nederland is ontdekt!

Handmoerasvorkje (Riccardia palmata) foto Louis Reutelingsperger